NASA’nın,Aura üzerinde bulunan Ozon Gözleme Aygıtı (OMI)’nin, 21 – 30 Eylül tarihleri arasında yaptığı ölçümlere göre;ozon deliğinin 27 milyon kilometreyi geçtiği saptandı.NASA’nın atmosferik bilimcisi Paul Newman;bu genişliğin orta derecede olduğunun dikkate alınmasını istedi.2008 yılının ozon deliği;kayıtlara 5. büyük delik olurak geçerken,tüketilen ozon maddesinin miktarı ise;2000 yılındaki en yüksek seviyeden,yüzde 3,8 oranında azaldı.[/color]
Bugüne kadar görülen en büyük ozon deliği;-2006 yılındaki kayıtlara göre-:27,4 milyon kilometre kareydi.Antarktika üzerindeki ozon tabakasında,her yıl beliren boşluk,yaklaşık Kuzey Amerika boyutlarına kadar genişliyor.Ozon deliği,eylül sonu ya da ekim başında en büyük haline ulaşıyor.Bu tarihten sonra deliğin alanı azalarak;Güney Afrika,Güney Amerika,Avustralya ve Yeni Zelanda’nın da içinde yer aldığı,güney orta enlemlere doğru yayılıyor.UV radyasyonundaki artış sonucunda bu bölgeler,bitki ve hayvan türlerini etkilediği gibi insan sağlığını da potansiyel olarak etkiliyor.
Ozon Tabakası Nedir ?
Ozon: (O3), üç adet Oksijen atomundan oluşan şeffaf bir gazdır.Ozon tabakası: ozon gazından oluşan,ve atmosferin yukarı seviyelerinde;başka bir deyişle,yer yüzeyinden 10 -50 km yüksekte bulunan bir tabakadır.Bu tabakanın temel rolü: Ultraviyole (UV) ışınları olarak adlandırılan güneşin zararlı ışınlarına karşı,bizleri korumaktır.Ozon tabakası,yeryüzüne ulaşan bu zararlı ışınlara karşı bir filtre gibi davranır.
Ozon Deliği Nedir?
Ozon deliği,gerçekten bir delik değildir.Ozon tabakasındaki bir incelmedir.Bu ozon tabakası gittikçe inceliyor anlamındadır.Bunun sebebi;bizlerin havaya saldığı kimyasallardır.Bu kimyasallar günlük yaşamımızda kullanırlar ve ozon tabakasına zarar verirler.
Atmosferde;ozon deliğine neden olan kimyasalların kullanımı,1987'deki Montreal Protokolü ile yasaklanmıştı.
Küresel ısınmaya neden olan gazların miktarında büyük azaltım sağlayan Montreal Porotokolü'ne;Türkiye,1991 yılında katıldı
BBC'nin haberine göre,Antartika'nın üzerindeki ozon deliği,bilim insanlarının tahmininden daha az bir hızda kapanıyor.
Ozon tabakasındaki delik,2009'da yaklaşık 25 milyon kilometre kare oldu.
Küçülüyor
Dünya Meteoroloji Örgütü'ne göre ozon tabakasındaki delik;2006 ve 2008'deki boyutundan küçüldü.
BM'ye bağlı örgütün yayımladığı açıklamada: deliğin geçen yıla göre 2 milyon kilometre kare küçüldüğü ve 2007'deki boyutuna (25 milyon kilometre kare) yaklaştığı bildirildi.
Ozon tabakası uzmanı Geir Braanhen:bu yıl,deliğin daha erken oluşmaya başladığını;16 Eylüldeki boyutunun 24 milyon kilometre kare olduğunu söyledi.
Antarktika üzerindeki delik,her yıl ağustosta belirmeye başlıyor ve eylül sonu ya da ekim başlarında en büyük halini alıyor.
Uzmanlara göre;insanın ozon tabakasına verdiği zararlar oldukça fazla.Ozon tabakasının normal düzeyine ulaşmasının,2050 veya 2075'i bulacağı tahmin ediliyor.
Delik Kapandıkça,Buzul Erimesi Hızlanıyor..
Aralık 2009'da,Danimarka’nın başkenti Kopenhag’da yapılan BM iklim zirvesinde,araştırma merkezinden 450 kişinin oluşturduğu Antarktika Araştırmaları Bilim Komitesi (SCAR), Antarktika’nın geçmişteki ve gelecekteki durumuyla ilgili 550 sayfalık bir rapor yayımladı.Güney Kutbu’ndaki buzulların durumunu ilk kez bu kadar kapsamlı biçimde ortaya koyan rapora göre: ozon tabakasındaki deliğin küçülmesi,küresel ısınmayı daha da hızlandırıyor..
Atmosferdeki ozon tabakası,ona zarar veren CFC tipi gazların kullanılmasıyla geçen yüzyılda delinmişti.Bu tür gazların kullanımının yasaklanmasının ardından,delik hızla küçülmeye başladı. Ancak;deliğin yakında tamamen kapanacak olması,iyi haber değil..
Su seviyesi 1.4 metre yükselecek
Rapora göre bu durum;Güney Kutbu’nda ortalama sıcaklığın 3 derece yükselmesini ve batıdaki buzulların üçte birinin erimesini beraberinde getirecek.Sonuçta;dünya çapında deniz seviyeleri,2100 yılı itibariyle 1.4 metre yükselecek ve birçok şehir sular altında kalacak.
Ozon tabakasının incelmesi ile,bütün yaşayan organizmalar üzerinde zararlı etkiler meydana geliyor.Bitkilerin büyüme hızı azalıyor,insanlarda cilt kanseri oluşuyor,göz zarar görüyor,bağışıklık sistemleri zayıflıyor,bulaşıcı hastalıklara yakalanma riski artıyor.
Bu nedenle her insanın,ozon tabakasına zarar veren kimyasal maddeleri içermeyen ürünler kullanarak,ozon tabakasının korunmasına katkıda bulunması çok önemli.Bunun için Çevre ve Orman Bakanlığı-Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü'nden yapılan açıklamada şu önerilerde bulunuluyor:
CFC ve HCFC içeren spreyleri kesinlikle kullanmayın.
Buzdolaplarınızın,derin dondurucularınızın ve klimalarınızın düzenli servise tabi tutulmasına önem verin.Gaz değişimi sırasında;gerekirse servis elemanını uyararak,eski gazın atmosfere salınmasına izin vermeyin.
Otomobil klimaları;soğutucu gaz olarak,ozon tabakasına zarar veren maddeleri içerebilirler.Günümüzde bu maddeleri içermeyen modeller mevcuttur; yeni araba alırken bunları tercih edin.
Yalıtım malzemeleri ve ambalaj köpüklerinin de,ozon tabakasına zarar veren kimyasal maddeler içereceğini unutmayın.Bu bilinçle,bu ürünleri gereksiz tüketmeyin.
Gerçi,tüm bu bu kurallara uysak bile,ozon deliği kapanmaya devam edecek; bu sayede buzulların erime hızını arttırmış olacağız..
Uymazsak,ozon tabakası delinmeye devam edecek ve kanser olma ihtimalimiz artacak.
Küresel ısınmada geri dönülemez nokta,geçildi gibi..
Yani artık ipler,insanoğlunun elinde değil..
İlahi saat işlemeye başladı.[/quote]